He āhuru mōwai mō ngā kararehe māori

Ngā tūroro He wāhi whakamātūtū mō ngā tūroro i muri mai i te maimoatanga ki Te Hōhipera o Wildbase. He putuputu te taetae mai o ngā kararehe hou ki konei mahu ai, kātahi ka whakahokia ki ō rātou nōhanga i te ao tūroa.

Ngā kararehe noho He wāhi noho pūmau mō ētahi kararehe.

Ngā tūroro

Tuatara

Tuatara

E toru ngā tuatara e noho ana ki te puni manu ara hīkoi.

Nō Takapourewa i te raki o Te Waipounamu, he mea takoha mai e Ngāti Koata hei tiaki mā mātou i konei.

Kei a Ngāti Koata ki Takapourewa te mana kaitiaki i a Tuatara, otirā he kaitiaki hoki a Tuatara i a Ngāti Koata.

Kei Takapourewa te taupori tuatara nui rawa atu o te ao. Ehara i te whakataunga māmā kia nukua he tuatara ki wāhi kē, ina e mōhio ana a Ngāti Koata e kore ngā uri o aua tuatara e whakahokia ki tō rātou ipukarea.

‘E koa ana a Ngāti Koata kia noho mai ngā tuatara puiaki nei ki Te Puni Whakahaumanu o Wildbase, hei whakamiharo, hei whakamaioha mā te tini.’

I ōu wāhi katoa, kei reira hoki ahau.

Ina toro mai koe i te takurua e moe hōtoke ana a Tuatara.

 

 

A TUATARA NOHO PŪMAU KI KONEI

BIG BOY

He nui, he purotu te tuatara taurawhi noho pūmau ki konei, koia i tapaina ai ko Big boy. Kitekitea ai ia e pāinaina ana i tana tino toka, e puta atu ana rānei i te tūrua o ngā uwha i ngā marama mahana.

Nō te Haratua 1985 i whānau mai ai a Big boy i Te Papa Kararehe o Tāmakimakaurau, nō reira ko ia te kirinoho kaumātua rawa atu o konei. Nā tōna āhua hūmārie i maha ai ōna kāinga i roto i ngā tau, nō te tau 2018 ka hūnukuhia mai ki konei.

I takohatia mai a Big boy me ōna hoa uwha, e ō rātou kaitiaki, e Ngāti Koata. I mua i tērā, i te puni o Te Tarahiti Kararehe Mohoao o Isaac rātou e noho ana, i Ōtautahi.

He torutoru noa iho ngā wā ka puta a Big boy i tōna tūrua me ōna anaroa i ngā marama mātaotao. Hāunga ngā rangi mahana ka hunahuna ia ki reira.

TOA

He tino hunahuna a Toa, tētahi o ā mātou tuatara uwha, me uaua kē ka kitea i tawhiti o te tomokanga o tōna tūrua i te taha o te wairere.

Ka paopao mai a Toa i Te Whare Pupuri Taonga o Murihiku i te Paengawhāwhā 1997. Ka hūnukuhia ki Te Papa o Orana i Ōtautahi i te 2002. Kātahi ia ka tonoa ki te puni o Te Tarahiti Kararehe Mohoao o Isaac, ka honohono atu ki te pori tuatara o reira.

I muri i tana whakamāunu he paku pīngao te tae o tōna kiri, ā, he rite anō tōna āhua ki ērā atu o ngā tuatara uwha noho pūmau ki konei.

Ko Toa te tuatahi o ā mātou tuatara kia whakanōhia ki te puni manu ara hīkoi, ā, he tere whakakāinga ia ki raro i te kōporo i te taha o te wairere.

DAZZA

Ko Dazza tētahi o ngā tuatara uwha, ka kitekitea e noho ana ki tana toka ki rāwāhi o te wāhanga o te puni manu ara hīkoi e nōhia ana e ngā tuatara. Ka mātakitaki ia i te hunga toro mai me ngā manu.

Ka paopao mai a Dazza i te taha i a Toa, i Te Whare Pupuri Taonga o Murihiku i te Paengawhāwhā 1997. Rāua tahi ka hūnukuhia ki Te Papa o Orana, kātahi ki te puni o Te Tarahiti Kararehe Mohoao o Isaac. I reira ka tūtaki atu ki a Big boy rāua ko Beads (tā mātou tuatara uwha tuatoru).

I mua rā, ka kutia ngā matiwae o ngā punua tuatara, ā, ko te āhua o te kuti hei tautuhi i a rātou. Kua mutu tērā tikanga ināianei, i ēnei rā, mā te whakamau mōtete moroiti ki ō rātou tinana e tautuhitia ai.

Nō tana taenga mai ki konei i te 2018 e hapū ana ia, ā, ko ia pea te māmā o tētahi o ngā punua tuatara o konei, o ngā punua tuatara tokorua rānei.

0 / 0